WOENSDAG 24 JUNI 2015
VRT- JOURNAAL
GETUIGE VERTELT OVER MISLUKTE TERUGGAVE VAN DE RECHTVAARDIGE RECHTERS
(TRANSCRIPTIE VAN HET VRT-PROGRAMMA)
REFERENTIE:
http://m.deredactie.be/?eid=1.1936759#!/snippet/558ae5f50cf27fbd94e3815e/533bbd8c0cf2405f45840471
http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/cultuurenmedia/1.2382397
Annelies Van Herck (VRT):
Er is nieuws over het schilderij de “Rechtvaardige Rechters”, het gestolen paneel van het wereldberoemde Gentse altaarstuk de aanbidding van het Lam Gods van de gebroeders Van Eyck, een topstuk uit de Westerse kunst.
Het paneel verdween in 1934.
Sindsdien is er veel speculatie over de diefstal en over de plek waar het mogelijk verborgen ligt.
En voor alle duidelijkheid: wij hebben het niet gevonden maar we hebben wel een interessante getuigenis van een gewezen directielid van een grootbank.
Hij bevestigt dat er in de tweede helft van de jaren (///19///) 80’ onderhandeld is over de teruggave van de Rechtvaardige Rechters, tegen betaling.
Siel Van der Donckt (VRT):
De vraag om te betalen om de Rechtvaardige Rechters weer boven water te brengen werd gesteld aan de Kredietbank.
Die stond toen in de tweede helft van de jaren 80 onder leiding van Jan Huyghebaert, de gewezen havenschepen van Antwerpen.
Eén van de vijf leden van het toenmalige directiecomité was Jan Bosselaers nu 93.
Jan Bosselaers:
Na een zekere tijd heeft Huyghebaert mij dan gezegd dat die persoon die hem gecontacteerd had, dat die hem had teruggebeld.
Zij hadden blijkbaar over een bedrag gesproken dat zou moeten betaald worden als ze dat werk zouden afstaan.
En dan heeft Jan Huyghebaert aan zijn collega’s gevraagd of hij dat eventueel zou kunnen, zou mogen doen.
Siel Van der Donckt (VRT):
Dat werk dat ging dan over de Rechtvaardige Rechters.
Jan Bosselaers:
Ja !
En of dat hij dus dat bepaald bedrag, door bemiddeling van die advocaat waar dat hij mij de naam niet van gezegd heeft, zou dat bedrag overgemaakt worden aan de familie die in bezit van dat schilderij was.
Siel Van der Donckt (VRT):
Er volgde een discussie in het directiecomité over de juridische kant onder andere of de bank niet kon beschuldigd worden van heling en dan werd het licht op groen gezet.
Maar toen trok de tegenpartij zich terug uit schrik dat de zaak zou uitlekken.
Jan Bosselaers:
En het is de (tegen) partij die op een bepaald moment gezegd heeft: “Neen, we hebben schrik en daarvoor we kunnen dat niet doen !”
Siel Van der Donckt (VRT):
Heeft u een bedrag horen noemen ?
Jan Bosselaers:
Ja er was sprake van een bedrag van 20 miljoen.
Siel Van der Donckt (VRT):
Belgische frank ?
Jan Bosselaers:
Ja.
Siel Van der Donckt (VRT):
Jan Huyghebaert wil over deze zaak geen interview geven maar hij bevestigt ons wel dat het verhaal in grote lijnen klopt.
Hij preciseert daarbij dat hij zelf destijds geen contact had met de bemiddelaar of de opdrachtgever.
/// Citaat van de uitspraken van Jan Huyghebaert /// :
Bij ons in het directiecomité van de bank is de vraag gesteld. Als we daarover gecontacteerd worden om een rol te spelen zouden wij daar iets aan doen
Als wij de gemeenschap ten nutte kunnen zijn. Ja !
De vraag is onder welke voorwaarden en zo.
Maar daarna is dat, bij mijn weten, toen snel stilgevallen omdat ja die mensen beseften dat dat een vrij moeilijke piste is.
Siel Van der Donckt (VRT) :
De hoogbejaarde Bosselaers spreekt nu omdat het misschien kan helpen om de Rechtvaardige Rechters aan het publiek terug te geven.
VAN DER DONCKT:
DIT DOSSIER WORDT BEST OPGELOST DOOR BEMIDDELING
Annelies Van Herck (VRT):
Siel Van der Donckt, je bent er even komen bij zitten. Je hebt je de voorbije jaren vastgebeten in dit mysterieuze dossier.
Nu, het is niet de eerste keer dat er sprake is van een zo’n onderhandeling voor de teruggave van het paneel.
Maar nieuw is nu wel dat we een rechtstreekse getuige hebben toch ?
Siel Van der Donckt (VRT):
Ja en het bevestigt ook wat we vorig jaar onrechtstreeks hadden, hé.
Het ligt volledig in de lijn van die getuigenis van historicus Paul De Ridder die in ons Journaal toen zei dat wijlen Professor Senelle bemiddelde in een familie om het paneel van de Rechtvaardige Rechters te doen teruggeven.
Dus we weten dat het nog bestaat, dat het ergens bij iemand is en die iemand wil er liefst van af, zonder financieel verlies en zonder schandaal.
Vooral zonder al te veel kabaal der rond.
Dus alles wijst er op dat een familie het werk in zijn (haar) bezit heeft.
Annelies Van Herck (VRT):
Hoe is die familie daar aan geraakt ?
En waarom noemt niemand de naam van die familie ?
Historicus Paul De Ridder doet dat niet, jij doet dat ook niet.
Siel Van der Donckt (VRT):
Hm. Het is niet omdat er veel dingen in dezelfde richting wijzen dat je juridisch gezien een hard bewijs hebt en. Da’s één punt.
Het enige harde bewijs is eigenlijk dat je met dat schilderij kunt buiten komen, het omhoog steken en zeggen: “Hier is het !”.
Maar dat is in deze natuurlijk wel heel moeilijk. De familie in kwestie ontkent alles formeel.
Wat Senelle aan De Ridder heeft gezegd, is dat eigenlijk de familie het niet gestolen heeft maar dat ze het als pand heeft gekregen. Dat zou een nasleep zijn van wellicht de bankencrisis van de jaren 30’, dus nog van vóór de oorlog.
Anderzijds zijn d'er hypothesen dat ze het eigenlijk pas na de oorlog zouden als pand gekregen hebben omdat er nog altijd een schuld uitstond bij het bisdom.
Dat is niet duidelijk, dat zijn hypothesen
Euh. Ze proberen het op te lossen omdat dat natuurlijk van in het begin historisch eigenlijk al een zeer moeilijk schilderij is, hé.
Het is…
De diefstal is eigenlijk van in het begin een soort politieke kwestie geweest en ik ben daar ook nog opzoekingen rond aan het doen.
Ik heb daar ook nog getuigen over.
Maar alles wijst er op dat dit, ja een dossier is dat je misschien best oplost via een onderhandelde oplossing en niet via beschuldigingen of mensen aan de schandpaal hangen.
Want dan sluit je deuren.
En eigenlijk is het - zoals iemand van de Kredietbank zei - misschien aan de overheden om een signaal te geven in dit dossier.
En ook het gerecht in Gent laat eigenlijk verstaan dat ze niet zozeer op zoek zijn naar de daders maar het schilderij.
Ik denk dat je daar verder mee komt door het op die manier aan te pakken dan door te gaan beschuldigen.
Annelies Van Herck (VRT) :
Nu de aanwijzingen zijn sterk maar waarom blijft de familie ontkennen ?
Ze zouden er toch ook mee in het reine kunnen komen !
Siel Van der Donckt (VRT) :
Tja, dat is een vraag die vele mensen zich stellen.
Annelies Van Herck (VRT):
O.k.
En je hebt, geloof ik, on-line ook nog informatie gezet
Wat kunnen we daar vinden ?
Siel Van der Donckt (VRT):
Wij hebben onder andere een opsomming gemaakt van alle pogingen tot onderhan-delingen en teruggaves en boven brengen van dat schilderij en ’t is best wel boeiend.
De Redactie. Be
REFERENTIE: http://m.deredactie.be/?eid=1.1936759#!/snippet/558ae5f50cf27fbd94e3815e/533bbd8c0cf2405f45840471
Annelies Van Herck (VRT):
Bedankt Siel !
VRIJDAG 3 JULI 2015
VRT- JOURNAAL
NIEUWE GETUIGENISSEN IN DOSSIER RECHTVAARDIGE RECHTERS
(TRANSCRIPTIE VAN HET VRT- PROGRAMMA)
REFERENTIE:
http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/cultuurenmedia/1.2382397
http://m.deredactie.be/?eid=1.1936759#!/snippet/558ae5f50cf27fbd94e3815e/533bbd8c0cf2405f45840471
Martine Tanghe (VRT):
Wij hebben opnieuw een merkwaardige getuigenis over de Rechtvaardige Rechters, het verdwenen paneel van het 15de eeuwse meesterwerk Lam Gods.
Het paneel verdween in 1934 en officieel is de diefstal altijd toegeschreven aan één dader Arsène Goedertier.
Er waren nochtans aanwijzingen dat er meerdere daders waren en dat die hulp hadden van binnen de kerk.
In de jaren 90’ dook de naam op van een kanunnik Camille Van Ongeval die zou met de verdwijning van het paneel druk hebben willen zetten op het bisdom van Gent in verband met een geldkwestie.
Maar het bleef bij een hypothese.
En nu heeft een 91-jarig familielid van de kanunnik aan ons voor het eerst het verhaal bevestigd.
Siel Van der Donckt (VRT):
De familie van Ongeval op een foto begin vorige eeuw. Het waren rijke herenboeren uit Deftinge bij Geraardsbergen.
Zoon Camille werd leraar aan het grootseminarie en kanunnik in het kapittel van Sint-Baafs van Gent. Volgens zijn familie maakte hij zelfs kans om bisschop te worden.
Zijn jongere broer Gustave werd pastoor-deken van Wetteren, de parochie waar Arsène Goedertier koster was, de man die officieel werd beschouwd als de dief van de Rechtvaardige Rechters.
Kristiana De Geest (in dialect):
Ik heb “permentelijk” gehoord dat het nonkel kanunnik was die het kopstuk was van dat “entourageken” van de diefstal.
Volgens wat dat ik allemaal bijeengehaald heb en gehoord tussen mama en papa heeft het alzo geweest.
Maar alleen heeft hij dat niet gedaan !
Hij had hulp maar wie dat weet ik niet.
Siel Van der Donckt (VRT):
Kristiana De Geest is een achternicht van kanunnik Van Ongeval.
Ze was 11 jaar toen de Rechtvaardige Rechters verdwenen uit Sint-Baafs in Gent en zij vernam alleen de grote lijnen van het familiegeheim.
Nonkel kanunnik haalde bij de katholieke Gentenaars geld op voor de goede werken van het bisdom.
Maar door verkeerde beleggingen was dit bij de bankencrisis in rook opgegaan.
Camille van Ongeval vond dat de gedupeerden moesten vergoed worden. Maar zijn collega’s weigerden.
Kristiana De Geest :
Eén ding weet ik dat hij zijn fortuin plus dat geld dat hij weest van de bank halen heeft aan de mensen allemaal weergegeven heeft.
Maar dat den adel, die heeft zijn geld niet weer gehad !
Siel Van der Donckt (VRT):
De gewone mensen.
Kristiana De Geest :
De arme mensen, ja !
Tot de laatste cent is dat uitbetaald geweest. Dat weet ik, dat weet ik nog van mama.
Siel Van der Donckt (VRT):
Haar moeder, Helène Van Ongeval, een onderwijzeres, had een zeer nauwe band met haar twee ooms priesters en ze was zeer goed op de hoogte van de zaak maar ze liet ook tegenover haar kinderen zeer weinig los uit angst voor het schandaal.
Kristiana De Geest :
En mama en papa hadden daarvoor ruzie.
Papa riep alle keren of twee of drie keren dat ik er van weet.
Zij weet het ook “Zegt hun de waarheid!”.
Maar ze heeft er mee naar haar graf gegaan hé !
Ja daar is daar altijd over gezwegen.
Siel Van der Donckt (VRT):
Uit schrik voor het schandaal ?
Kristiana De Geest :
Absoluut !
Alles werd toegedekt.
Dat vraag ik mij nu ook af. Waarom mocht dat allemaal niet geweten zijn ?
Wijle mochten wij als kind nikske horen of nikske zien hé.
We moesten wij zwijgen als we iets gehoord hadden.
Siel Van der Donckt (VRT):
Op Campo Santo in Sint-Amandsberg, destijds de begraafplaats voor de rijke Gentse burgerij liggen de twee priesters Van Ongeval begraven in een onopvallend graf, maar toch beschermd
GETUIGENIS BEVESTIGT DENKPISTE OVER DIEFSTAL RECHTVAARDIGE RECHTERS
Officieel is de diefstal van de Rechtvaardige Rechters in 1934 altijd toegeschreven aan een wisselagent uit Wetteren, Arsène Goedertier.
Want hij had net vóór zijn dood bekend dat hij alleen wist waar de Rechtvaardige Rechters verborgen zaten en bij hem thuis werden er kopieën gevonden van de afpersingsbrieven aan het bisdom.
Toch waren er van in het begin aanduidingen dat er meerdere daders waren.
In de jaren 90’ en begin 2000 kwamen er dan steeds meer aanwijzingen naar boven dat de kunstroof wellicht was opgezet door een kleine groep mensen met als spilfiguur een geestelijke van de Sint-Baafskathedraal.
Siel Van der Donckt (VRT):
In de jaren ’30 van vorige eeuw woedde er een stille strijd tussen de prelaten van het bisdom, hier achter mij en het kapittel van Sint-Baafs.
Er waren de meer Vlaamsgezinde geestelijken versus de meer francofone prelaten.
En daar bovenop kwam dan nog eens onenigheid over de bankencrisis.
Want het bleek dat geld dat was toevertrouwd aan het bisdom door verkeerde beleggingen in rook was opgegaan.
(Foto van doodsprentje van Camille Van Ongeval.)
De kanunnik die het geld voor de katholieke werken inzamelde, was Camille Van Ongeval.
En hij wou via de diefstal het bisdom dwingen om de gedupeerden van de verkeerde beleggingen te vergoeden.
Met deze hypothese als uitgangspunt kondigden in 2002 enkele amateurspeurders aan dat ze met absolute zekerheid wisten waar de Rechtvaardige Rechters verborgen zaten.
Onder grote media belangstelling werd in de kerk van Wetteren het hoofdaltaar doorzocht want ten tijde van de diefstal was de broer van de kanunnik daar pastoor en Arsène Goedertier, koster.
Jean Soenen, voormalig procureur van Gent:
Wij hebben het spijtig nieuws van u te moeten mededelen dat we niets gevonden hebben.
Meteen daarna werd dan ook de hypothese van de kanunnik- dief mee van tafel geveegd.
